Fragment

1. Inleiding

1.1 Doelstelling van het boek

Door gebrek aan kennis, overschatten we vaak de kennis die we al wel hebben en vullen we de leemtes op met wat ons, met gebrek aan kennis, logisch lijkt. We handelen dan ook op basis van dit gebrek aan kennis, overtuigd van ons gelijk. Dit boek heeft als doel bepaalde leemtes te vullen door een helder onderscheid te maken tussen jodendom en christendom, in theologische zin en in de benadering van hun heilige teksten. Door complexe thema's toegankelijk te maken, wil het een kritische reflectie bevorderen op de relatie tussen beide religies, hun gedeelde wortels, de uiteenlopende ontwikkeling en de oorzaken hiervan.

Dit boek biedt de lezer inzicht in hoe dit heeft geleid tot spanningen, maar ook hoe een genuanceerde benadering kan bijdragen aan wederzijds begrip. Dit boek beoogt bestaande misverstanden te verhelderen en het fundament te leggen voor een eerlijkere lezing van heilige teksten, waarbij dogma’s en culturele vooroordelen plaatsmaken voor een op de context gebaseerde analyse. De nadruk ligt op het begrijpen van de oorspronkelijke betekenis van de teksten en waar zij betrekking op hebben. De bedoeling is het corrigeren van interpretaties die aantoonbaar afwijken van wat de teksten zeggen en het voorkomen dat teksten als profetie, als onderbouwing ergens voor gebruikt worden, terwijl er in het geheel geen relatie is.

Ten slotte is dit boek een pleidooi voor een kritische, maar wel respectvolle benadering van elke religie, zonder de bedoeling gevestigde overtuigingen te ondermijnen, maar om de universele waarheden binnen deze tradities te verkennen door haar fundamenten te benaderen met een open en onderzoekende houding.

1.2 Belang van het onderwerp

De interpretatie van religieuze teksten heeft niet alleen academische waarde, maar ook grote sociale, politieke en culturele implicaties. De betekenis die religie en de kennis van de religieuze teksten (of gebrek hieraan) in het leven van mensen kan hebben en de fundamentele keuzes die ze op grond ervan maken, zowel privé als op sociaal-maatschappelijk en politiek vlak, maakt het noodzakelijk om geloof - wat formeel betekent: aannemen dat iets waar is, zelfs zonder bewijs - aan een kritische toetsing te onderwerpen. Het belang hiervan wordt duidelijk in historische gebeurtenissen zoals antisemitisme en allerlei vormen van religieus gemotiveerd geweld, maar ook in politieke en economische beslissingen van organisaties en staten.

Daarnaast raken religieuze teksten aan ethische vraagstukken en sociale structuren. Misinterpretaties of selectieve lezingen kunnen leiden tot misbruik van macht, zoals vaak zichtbaar in de welvaartstheologie of in bekeringscampagnes gericht op kwetsbare bevolkingsgroepen. Op plekken waar jonge mensen, in een enthousiaste maar cognitief nog niet volledig ontwikkelde staat, worden blootgesteld aan evangelisatie, kunnen zij beïnvloed worden door voorstellingen van zaken die niet altijd een eerlijke weergave zijn van wat de Schrift werkelijk zegt—een understatement. Dit geldt evengoed voor mensen in een achtergestelde en behoeftige positie verkeren of met een gebrek aan kennis van het onderwerp.

Door teksten kritisch te benaderen, kunnen misverstanden en misbruik worden voorkomen en kunnen kwetsbare mensen worden beschermd tegen “valse profeten” en de maatschappij tegen de gevolgen van hun invloed op grote delen van de bevolking en de maatschappij als geheel. Dit boek benadrukt dat een verantwoord gebruik van heilige teksten niet alleen de religieuze gemeenschap ten goede komt, maar ook bredere maatschappelijke voordelen biedt. Het helpt om de complexe relatie tussen geloof en ethiek te verduidelijken en voorkomt dat religie een middel wordt voor manipulatie.

1.3 Vraagstelling

De centrale vragen in dit boek zijn:
• Waarom bestaan er zoveel misverstanden en conflicten rondom de status van Jezus, zijn geboorte, zijn messiasschap en de verwachtingen omtrent zijn tweede komst?
• Waarom heeft de christelijke herinterpretatie van de Hebreeuwse Bijbel geleid tot diepgaande verdeeldheid?
• Welke rol spelen eschatologische opvattingen in deze conflicten, en hoe beïnvloeden zij de hedendaagse relaties tussen Joden en christenen?

Deze vragen worden benaderd door zowel de Joodse als de christelijke perspectieven te analyseren, met bijzondere aandacht voor de historische oorsprong en ontwikkeling van beide tradities, de verschillen in tekstinterpretatie en de aardse belangen en de mensen die een rol hebben gespeeld.

Het boek onderzoekt verder hoe verschillende lezingen van Bijbelse teksten hebben bijgedragen aan antisemitisme, vervolging en gedwongen bekering en streeft ernaar de fundamenten van deze geschillen bloot te leggen. Door deze vraagstelling te behandelen, biedt het boek een diepgaand inzicht in de historische en theologische dynamieken die jodendom en christendom zowel verbinden als verdelen.

1.4 Overzicht van de structuur

Dit boek is opgebouwd uit twaalf hoofdstukken. Hoofdstuk 1 is dit inleidende hoofdstuk, en de volgende acht hoofdstukken behandelen essentiële aspecten van het jodendom en christendom en hun onderlinge relatie en de overige hoofdstukken geven aanvullende informatie. De hoofdstukken zijn thematisch en chronologisch gerangschikt, zodat de lezer stapsgewijs een dieper begrip krijgt van de complexe dynamieken tussen deze twee religies.

Hoofdstuk 2 introduceert de kernbegrippen en de context van het boek, waarbij de christelijke bekeringsdrang en de Joodse houding ten opzichte van bekering worden onderzocht. Dit hoofdstuk legt de basis voor de thematiek van de verhouding tussen beide religies en hun onderlinge conflicten.

Hoofdstuk 3 verkent de gedeelde wortels van jodendom en christendom, met een focus op belangrijke figuren zoals Abraham, Jezus en Paulus, en hoe de oudchristelijke kerk zich ontwikkelde. Dit hoofdstuk biedt de historische achtergrond die nodig is om de latere theologische verschillen te begrijpen.

Hoofdstuk 4 behandelt de Joodse en christelijke canons, waarbij de samenstelling, vertalingen en interpretaties van deze heilige teksten worden geanalyseerd. Dit is cruciaal om te begrijpen hoe de Bijbel in beide tradities wordt benaderd en gelezen.

Hoofdstuk 5 richt zich op de theologische verschillen, met bijzondere aandacht voor het vraagstuk van de Messias, Jezus’ afkomst, de vervulling van messiaanse taken, en de eschatologische verwachtingen rondom zijn tweede komst. Dit hoofdstuk legt de basis voor de belangrijkste theologische vraagstukken die in het boek centraal staan.

Hoofdstuk 6 bespreekt de historische impact van vervolging, antisemitisme en evangelisatie, en onderzoekt hoe deze elementen elkaar door de geschiedenis heen hebben versterkt. Dit hoofdstuk legt de nadruk op de gevolgen van de theologische verschillen voor de samenleving.

Hoofdstuk 7 biedt een genuanceerd overzicht van Joodse reacties op de christelijke boodschap, inclusief de rol van anti-missionaire organisaties en de hedendaagse context in Israël. Dit hoofdstuk helpt de lezer de reacties en weerstanden vanuit Joodse gemeenschappen beter te begrijpen.

Hoofdstuk 8 reflecteert op de gevolgen van het niet erkennen van Jezus als Messias, en de zowel theologische als sociale implicaties hiervan.

Hoofdstuk 9 roept op tot een meer kritisch, zelfstandig onderzoek en dialoog over religieuze teksten en tradities, met nadruk op het belang van een verantwoorde benadering van Bijbelse teksten in hun oorspronkelijke context.

Hoofdstuk 10 bevat een termenlijst die cruciale begrippen verduidelijkt, zodat de lezer vertrouwd raakt met de terminologie die in het boek wordt gebruikt.

Hoofdstuk 11 biedt een bronnenoverzicht voor lezers die verder willen duiken in de literatuur en studies die in dit boek aan bod komen.

Hoofdstuk 12 vertelt meer over de auteur en zijn achtergrond.

Elk hoofdstuk bouwt voort op het vorige, waardoor de lezer een gedetailleerd en samenhangend beeld krijgt van de complexe relatie tussen het jodendom en het christendom. De structuur van het boek is zodanig opgezet dat de lezer een diepgaand begrip kan ontwikkelen, zowel van de historische context als van de theologische kwesties die deze twee religies nog steeds van elkaar scheiden. Het doel van dit boek is niet alleen om misverstanden te verhelderen en mogelijk weg te nemen, maar ook om een genuanceerde dialoog te bevorderen en te helpen bij het corrigeren van verkeerde overtuigingen die voortkomen uit onjuiste vertaling en interpretaties van de heilige teksten.

1.5 Toelichting voor de lezer

Jaaraanduiding
In dit boek wordt gebruik gemaakt van de termen CE (Common Era) en BCE (Before Common Era) om jaartallen aan te duiden. Deze termen bieden een meer neutrale aanduiding in vergelijking met de traditionele christelijke termen AD (Anno Domini – ‘in het jaar des Heren’) en BC (Before Christ – ‘voor Christus’). Wanneer geen aanduiding is vermeld, zoals bijvoorbeeld bij het jaar 2024, wordt de huidige (CE) jaartelling bedoeld. Hoewel CE/BCE technisch gelezen zouden kunnen worden als ‘Christian Era’ en ‘Before the Christian Era’, is dit niet de bedoeling; de notatie beoogt een religieus neutrale benadering.

Verklarende woordenlijst
Achter in het boek is een verklarende woordenlijst opgenomen waarin termen worden uitgelegd die mogelijk niet bij alle lezers bekend zijn. Deze lijst bevat ook definities zoals gehanteerd in dit boek. Voorbeelden van opgenomen termen zijn ‘Jood’, ‘Jodendom’, ‘Mitsvot’ en ‘diaspora’, die direct in de volgende pagina's voorkomen. Raadpleeg deze lijst om een helder begrip van de gebruikte terminologie te waarborgen.

Opmaak en indeling
Hoofdstukken beginnen altijd op een oneven pagina, wat betekent dat sommige hoofdstukken voorafgegaan kunnen worden door een blanco pagina. Dit is een bewuste keuze om de opmaak van het boek overzichtelijk te houden en elk hoofdstuk een duidelijke start te geven. ×